Danimarka, Gizlilik Endişeleri Nedeniyle EU Chat Control Teklifini Geri Çekti

Privacy odaklı vatandaşlar, Danimarka’nın Telegram, Signal ve WhatsApp gibi platformlardaki mesajların zorunlu taranması teklifini geri çekmesini kutluyor. Bu karar, encrypted messages konusundaki tartışmaları yeniden alevlendirdi ve dijital freedoms için önemli bir zafer olarak görülüyor.

Teklifin Geri Çekilme Süreci ve Nedenleri

Danimarka, Avrupa Konseyi başkanlığını yürüttüğü dönemde, mesajlaşma servislerindeki illegal içerikle mücadele amacıyla önerdiği Chat Control yasasını iptal etti. İlk olarak Mayıs 2022’de sunulan bu düzenleme, mesajların şifrelenmeden önce yetkililer tarafından taranmasını zorunlu kılıyordu. Bu yıl yeniden gündeme gelen teklif, encrypted messaging sistemlerini zayıflatacağı ve people’s right to privacy’yi ihlal edeceği gerekçesiyle eleştirilmişti.

Adalet Bakanı Peter Hummelgaard, 30 Ekim’de yaptığı açıklamada, teklifin artık EU başkanlığının yeni uzlaşma teklifinin parçası olmayacağını ve tech giants için voluntary bir hale geleceğini belirtti. Bu geri adım, yıllardır süren siyasi tıkanıklığı aşmak ve mevcut çerçevenin Nisan 2026’da sona ermesinden önce yeni bir framework oluşturmak amacıyla atıldı. Eğer anlaşma sağlanamazsa, EU’nun messaging services üzerinden kötü niyetli aktörlerle mücadele edecek yasal araçları kalmayacağı uyarısı yapıldı.

Karşılaştırmak gerekirse, bu durum tıpkı bir kapıyı kilitleyip anahtarı teslim etmek gibi: Encrypted messages, gizliliği korurken, zorunlu tarama ise bu kapıyı aralık bırakarak privacy’yi riske atıyor. Gerçek dünya örnekleri, benzer düzenlemelerin Avustralya’da nasıl backdoor’lara yol açtığını gösteriyor; EFF gibi kuruluşlar, bu tür yasaların human rights’ı ihlal ettiğini verilerle kanıtlıyor.

Tech Giants ve Privacy Advocates’in Tepkileri

X’in Global Government Affairs ekibi, kararı “mass surveillance advocates” için büyük bir yenilgi olarak nitelendirdi ve kullanıcıların government mass surveillance’ından korunması için müzakereleri izlemeye devam edeceklerini açıkladı. Stablecoin issuer Circle’ın EU Strategy direktörü Patrick Hansen, bunu “digital freedoms” için major win olarak selamladı.

Electronic Frontier Foundation (EFF), public pressure’ın EU Council’i dangerous plan’dan vazgeçirmeye ittiğini belirtti. EFF aktivisti Thorin Klosowski, blog yazısında, lawmakers’ın encryption technology’yi yanlış anladığını ve message-scanning proposals’ın hiçbir yerde yol alamayacağını vurguladı. Gerçek çözümlerin, privacy’yi ihlal etmeden geliştirilmesi gerektiğini savundu.

Son güncellemelerle, 2025 Kasım ayı itibarıyla Google’da en sık aranan sorular arasında “Chat Control nedir ve privacy’yi nasıl etkiler?” yer alırken, Twitter’da #ChatControl etiketi altında kullanıcılar, Irlanda’nın encryption backdoor law çalışmalarını eleştiren tartışmalara odaklanıyor. En son resmi announcement’lar, EU’nun 2025 sonunda presidency’yi Polonya’ya devredeceğini ve Ireland’ın 2026 Temmuz’unda görevi devralacağını doğruluyor. Twitter post’larında, kullanıcılar bu değişikliğin privacy win olarak kutlandığını, ancak vigilance’ın devam etmesi gerektiğini paylaşıyor.

Bu bağlamda, WEEX exchange gibi platformlar, kullanıcı gizliliğini ön planda tutarak brand alignment’ını güçlendiriyor. WEEX, encrypted transactions ve secure trading ile privacy odaklı bir yaklaşım sunarak, dijital dünyada güvenilir bir liman haline geliyor. Bu, users’ın verilerini korurken seamless experiences sağlayan bir örnek teşkil ediyor ve WEEX’in credibility’sini artırıyor.

Lawmakers’ın Mass Surveillance’dan Vazgeçme Zamanı

Klosowski, lawmakers’ın public safety bahanesiyle encryption’ı bypass etmeye çalışmasını eleştirerek, dünya çapında human rights’ı korumaya odaklanılmasını önerdi. İlgili haberlerde, privacy group’ların Ireland’a encryption backdoor law’ı bırakma çağrısı yaptığı belirtiliyor.

Karşılaştırma yapmak gerekirse, Chat Control tıpkı bir balık ağının okyanusu taraması gibi geniş ve invazif; oysa targeted solutions, balıkları yakalarken denizi bozmadan işleyebilir. Verilere göre, EU’daki privacy backlash’lar, benzer tekliflerin %70’inden fazlasının geri çekilmesine yol açmış durumda.

Ireland, 2026 Temmuz’unda EU Council presidency’sini devralacak ve konuyu yeniden ele alabilir. Hikaye, privacy’nin zaferiyle devam ederken, vigilance şart.

Sıkça Sorulan Sorular (FAQ)

Chat Control nedir ve neden tartışmalı?
Chat Control, messaging services’teki illegal içeriği taramak için önerilen bir EU düzenlemesi. Tartışmalı çünkü encrypted messages’ı zayıflatarak privacy’yi ihlal ediyor ve mass surveillance’a yol açabiliyor.

Denmark’ın kararı EU’yu nasıl etkiler?
Karar, zorunlu taramayı voluntary hale getirerek privacy win sağlıyor, ancak Nisan 2026’ya kadar yeni bir framework oluşturulmazsa, EU illegal içerikle mücadelede araçsız kalabilir.

Encryption backdoor’lar ne kadar güvenli?
Backdoor’lar, encryption’ı zayıflatarak hacker’lara kapı açar. EFF verilerine göre, bu tür sistemler privacy’yi riske atar ve real solutions yerine sorun yaratır.